Pasta Aschutta ve Yunyang Magaralari

Cumartesi gunu, bize 1.5 saat mesafede olan Datong Sehrine Yunyang Magaralarini gezmeye gittik. Gordugumuz sanat eserleri karsisinda gercekten buyulenmemek mumkun degildi. Sizlerle, kisa da olsa gorduklerimi  paylasmak istiyorum.

      

Datong sehrine gelmeden 50 km. once olan, Yunyang Magaralari, Kuzey Hanedani doneminde, 40 bin isci tarafindan, 50 senede, M.S. 460-525 yillari arasinda (bir rivayete gore de, yaklasik 70 senede) tamamlanmis. Bu magaralar, 51.000 adet figurun duvarlara oyulmasiyla olusmus, acik muze alani ozelligine sahip. Her bir magaraya bir numara verilmis, ve yaklasik 1 kilometre suren siralama boyunca, kronolojik olarak ilk, orta ve son donem ozelliklerini yansitir. Burasi Cin'in turistik yerleri icinde, Cin Seddi, Terracotta Yeralti Ordusu gibi zahmetli yapitlarindan sonra, en cok iscinin calistigi yapitlar siralamasinda ucuncu yere sahiptir. Cin halki icin cok da hayret verici rakamlar degildir . 

 

 

Bu magaralar, tarih boyunca farkli isimlerle anilmis. Ming donemine kadar, Wuzhou Shan magara tapinaklari olarak bilinen magaralar, Ming donemi sonlarinda bugunku adini almis.  Asil 252 adet magara  olsa da, magaralardan sadece 40 kadari gezmeye aciktir. Diger magaralar, yillar boyu gunesten, yagmurdan, bakimsizliktan zarar gormus, ozelliklerini yitirmis. Ilk magaralar, dagin icine yapilmis ve yaslandigi dagdan gelen sular nedeniyle oldukca da zarar gormus. Bu nedenle de, her muzede oldugu gibi, iceride fotograf cekmek yasakti. 

Ilerleyen magaralara gittikce, acik alana cikilir. Butun seyahat dergilerinde, Cin ile ilgili yazilarda, buradaki Buddha heykellerine rastlanabilinir. Ozellikle, buradaki Buddha heykeli, 17 metrelik boyuyla, diger heykellerin icinden on plana cikar. Buddhalar da, oturus sekillerine gore, ait olduklari donemi yansitirlar. Buddha'nin, otururken bacaklari carpraz sekilde ise gelecek Buddha'yi, duz ise guncel Buddha'yi temsil ediyor. 2001 yilinda, Birlesmis Milletler Egitim, Bilim ve Kultur Orgutu UNESCO tarafindan Dunya Miras Alani olarak ilan edilmistir.

Bildiginiz uzere, Budizm Hindistan'da dogmus ve sonradan Cin'e gelmis. O yuzden buradaki yapitlar, Hint ve Cin sanatlarinin karismini yansitiyorlar. Daha onceki magaralarda calismis sanatcilar, yeni donem magaralarindaki projelere de destek olmuslar. 

Bu magaralarin yapilma hikayesine gelince de; bir rivayete gore, Kuzey Hanedani Imparatoru, bir gun unlu Budist Rahip, Tan Yao ile karsilasir. Imparatorun bindigi at, Rahibin cubbesinden tutar ve birakmaz. Imparator da, 'Atlar iyi adamdan anlar' diyerek, rahibin tum ulkedeki Budist etkinliklerinden sorumlu olmasini ister. Rahip, bugunku Wuzhou Dag'inin en ustunde yer alan kayaliklara yerlesmis Yunyang Magaralari'ni tapinak alani olarak secer ve proje baslar. Ilk 5 magara, bu nedenle, imparatorun adi ile anilir.

Ozellikle 15. magarada, oyulmus 10.000'den fazla kucuk figur, magaraya adini vermis. Ilk zamanlarda, Hindistan'dan gelen bu din akimina cok ilgi gosterilmedigi icin, cok fazla koruma saglanamamis magaralarda.  Ne zaman ki, batili ve Japon bilimadamlari ilgi gostermis, o zaman kiymete binmis. Tabii bu doneme kadar, pek cok figur ya da Buddha kafasi calinmis ve Cin sinirlari disina kacirilmis. Hatta Fransa'da bunlardan birisinin bir muzede sergilendigini cogu kimse biliyor ama sanirim geri alma girisimlerinde bulunulmamis.  

Yogun bir kultur gezisi sonrasinda, eve yorgun argin donduk. Esim benim dinlenmemi istedi ve mutfaga girip Pasta Aschutta hazirladi. Ben, Sevgili Esim'in yapmakta usta oldugu spesiyallerinden olan bu yemegi sizinle paylasiyorum. Pasta Aschutta denince akla Mike gelir. Icine kattigi en onemli malzeme sevgi. Siz de bunu, yaptiginiz her yemege eklemeyi ihmal etmeyin. 

Malzemeler:

1 paket (no:5 spagetti ) cubuk makarna

2 yemek kasigi tereyagi

Sos icin:

500 gr. dana kiyma

1 buyuk boy sogan

2 adet domates

1 adet kucuk boy kabak

3-4 adet beyaz mantar

2 adet yesil biber

2 kasik biber salcasi

1 kasik domates salcasi

10-15 adet siyah zeytin

4 dis sarimsak

1 tatli kasigi tuz

1/2 tatli kasigi karabiber

5 yemek kasigi zeytinyagi

1/2 su bardagi kaynamis su

Yapilisi:

Oncelikle makarnayi, paketin ustunde belirtilen miktarda su ve belirtilen sureye gore pisirelim. Suyunu suzdurup, soguk sudan gecirelim. Teflon tavada tereyagini kizdirip, makarnamizi karistiralim.

Diger bir teflon tencerede, zeytinyaginda kiyma ve soganlari kavuralim. Icine de geriye kalan dogranmis malzemeleri ve baharatlari, teker teker ekleyelim. Son olarak suyu ekleyip,5 dakika kadar daha karistirip, servise hazirlayalim.

AFIYET OLSUN!